vrijdag 19 december 2008

Zoeken naar plek voor Anna’s motor

Anna (rechts, met helm), zwager en zus in Brussel op de motor. Moeder kijkt toe.

Door CHARLOTTE VAN GENDEREN

ROTTERDAM - Anna Blaman, de Rotterdamse schrijfster die in de jaren veertig opzien baarde met haar homo-erotische roman ‘Eenzaam Avontuur’, trok ook op straat de aandacht.

Met een motorfiets, die binnenkort als standbeeld moet worden vereeuwigd bij haar oude woonhuis in de De Vliegerstraat. Maar daar is niet iedereen blij mee.

„Dat beeld wordt een klimding waar jongelui gaan rondhangen,’’ verwoordt een bewoonster van serviceflat Lieve Vlieger aan de Heemraadssingel haar bezorgdheid. „En er hángt al zoveel rond op de singel.’’

Het waren vooral deze bewoners die de komst van een gedenkteken voor Anna Blaman (1905-1960) op de hoek van de De Vliegerstraat en de Heemraadssingel onlangs tegenhielden. Het Centrum Beeldende Kunst gaat daarom de komende tijd mét omwonenden op zoek naar een geschiktere plek voor het beeld, dat hoogstwaarschijnlijk een motorfiets zal voorstellen. Want dat er een gedenkteken moet komen in de stad die deze naoorlogse en motorrijdende schrijfster voorbracht, is vanzelfsprekend, meent Hans Sibarani van literair productiehuis Ram Horna.

„Anna Blaman is de enige belangrijke Rotterdamse literaire figuur die in deze stad nergens wordt herdacht,’’ verklaart de oprichter van Ram Horna, dat de naam van één van Blamans werken draagt. „We hebben het standbeeld van Hendrik Tollens in het Euromastpark, in de Saftlevenstraat hangt sinds kort een plaquette van Bordewijk en we hebben natuurlijk Erasmus. Aan Blaman herinnert niets.’’

Het laatste dat aan de controversiële schrijfster herinnerde was haar graf op begraafplaats Hofwijk, maar dat werd in 1990 geruimd. „En dat terwijl Blaman een zeer belangrijk schrijfster was,’’ meent Sibarani. „Niet alleen zitten haar boeken heel knap in elkaar, ze heeft ook het culturele leven van Rotterdam na de wederopbouw helpen herleven. Ze heeft een literaire kring opgericht en vertaalde stukken voor de Rotterdamse komedie en het toneel.’’

Behalve een standbeeld in de vorm van een motorfiets, van de hand van beeldhouwster Maria Roosen, moet straks een geschilderd portret van Blaman binnenkort aan haar herinneren. Dit portret komt op de muur aan de overkant van het huis waar zij van 1928 tot haar dood in 1960 woonde, samen met haar moeder, zus en zwager. Met die zus en zwager, maar ook regelmatig in haar eentje, reed Blaman graag rond op die motorfiets. „Ze was een opvallende figuur in de stad,’’ weet Sytske Sötemann van het Letterenhuis Roterdam. „Ze was openlijk lesbisch, ze kwam graag in de kroeg, ze had een stoer voorkomen met de broeken die ze op de motor droeg. In de jaren veertig baarde dat veel opzien. Vrouwen deden dat soort dingen niet.’’

De gedenktekens moeten in de loop van volgend jaar worden onthuld, als tenminste voor de omstreden motorfiets een plek wordt gevonden. „Het moet wel in de buurt blijven van De De Vliegerstraat,’’ verklaart Siebe Thissen van het Centrum Beeldende Kunst. „Liefst een plek waar wordt geflaneerd, omdat Blaman zelf heel flamboyant was. De Heemraadssingel of de Nieuwe Binnenweg zien wij daarom als de beste locaties. Ik verwacht dat we daar komend jaar wel uit komen, met de buurt.’’

Dat niet álle bewoners van de Lieve Vlieger negatief staan tegenover een gedenkteken pal voor de deur, bewijst bewoner Leon Nieuwland. „Flauwekul dat zo’n beeld voor hangjeugd gaat zorgen,’’ meent hij. „Ik vind het juist een leuk idee. Op de hoek van de Heemraadssingel en de Rochussenstraat staat die opvallende stenen stoel. Daar klimt ook nooit iemand op.’’