Het plein

De buurt verloedert, zeggen de mensen die er wonen. Hun Heemraadsplein en omgeving was vroeger een stukgezelliger. Is Zomers samen in het gras, 's winters schaatsen op de singel, koek en zopie.

Ze wijzen erop dat de eerste burgemeesterswoning aan het plein stond. Hardop vragen ze zich af waarom zo'n authentiek stukje Rotterdam zo wordt verwaarloosd. Gemopper alom. "De straten worden niet geveegd, vuilnis nog maar een keer per week opgehaald. Geld is er wel voor een knik in de nieuwe brug naar de Kop van Zuid. Die 35 miljoen extra voor de verbinding had beter besteed kunnen worden."

Aan de Heemraadssingel genieten junks van de nerveuze capriolen van een waterhoentje, maar ze zitten elkaar ook met mossen achterna. De politie wil die overlast terugdringen. De bewoners willen hun plein terug. "We moeten met leuke feesten ons plein heroveren," zeggen ze. 24 Uur Heemraadsplein en omgeving betekent een dag lang lief en leed, geweld en onderlinge steun, 24 uur pappen en nathouden. Het is het verhaal van de junks, de politiemensen én de bewoners die nog steeds in hun buurt geloven, ook al is er een aantal dat het liefst zo snel mogelijk weg wil.

Want do overlast mag zijn teruggedrongen, ze is er nog steeds. Do broers Verlaan merken dat ook. Zij hebben nogal wat last gehad van Marokkaanse drugsrunners. Jochies nog, die vanuit hun café potentiële klanten in de gaten hielden. Ze lieten zich niet wegjagen," zegt Jan. "Als we het toch probeerden, beklaagden ze zich bij de politie wegens discriminatie. En met succes hoor."

Een bewoonster wil de handen uit de mouwen steken. "We willen met z'n allen het plein bezetten. Klapstoelen, kinderen mee, het gespuis verdrijven met ouderwetse gezelligheid."

Kortom, 24 uur Heemraadsplein en omgeving.

 

De stilte nà de storm. Het plein is net schoongeveegd

 

07.00 uur, de ochtend

Er heerst een haast serene rust aan de Heemraadssingel en op het Heemraadsplein. Bij een tramhalte klontert een groepje donkere jongens samen. Het is de stilte ná de storm. Een half uur eerder heeft de politie bij dezelfde tramhalte een veel grotere groep dealers en gebruikers uit elkaar gejaagd.

 

07.14 uur

Op het grastalud naast de Heemraadssingel vermaakt een bastaard-herder zich kostelijk. Zijn bazin kent geen angst. "Toen ik van een buitenwijk uit Schiedam naar het centrum van Rotterdam verhuisde, wist ik wat mij te wachten kon staan. Bovendien, junks zijn ook mensen."

 

07.36 uur

Middelland en Nieuwe Westen worden langzaam wakker. De eerste mensen gaan naar hun werk. Een vrouw in zwarte kleding sloft met gebogen schouders over het grind van het plein. In gedachten verzonken peutert ze met een nagelvijl aan de binnenkant van haar arm. Luttele meters verder steekt een mannelijke verslaafde zijn base-pijpje aan.

In café Out of Time drinkt de eerste klant een kopje koffie aan de bar terwijl muziek van zanger Jamiroquai vrolijk door de zaak schalt. Een medewerker veegt verwoed het stoepje schoon. Op het raam prijkt een poster met de tekst: 'De Heemraadssingel is geen 2e gedoogzone. Keileweg. Geileweg'.

 

08.01 uur

Een man in een spijkerbroek met wit T-shirt en rode gympies ontdekt een tas onder een boom op het plein. Hij doorzoekt de inhoud, maar vindt niks van zijn gading en gooit de rugzak terug. Nog geen minuut later ontdekken twee agenten de tas.. Die wordt - met handschoenen - opgepakt en meegenomen.

 

08.02 uur

De politie rijdt langs de tramhalte op de kruising Nieuwe Binnenweg/Heemraadsplein. Een sjofel uitziende man moet zijn abonnement laten zien aan de agenten. Hij mag op de tram blijven wachten.

 

08.14 uur

Bij het pomphuisje op het midden van het plein verschijnt een auto van constructiebedrijf Van Campenhout. In opdracht van de gemeente moeten de medewerkers stalen platen in de hoeken bevestigen de hoekjes worden veelvuldig gebruikt als 'toilet’ met alle troep én stank van dien. "Als ze tegen de platen aan plassen, spettert het tenminste terug op hun eigen benen."

Ze moeten later terugkomen.

 

08.29 uur

Op het basketbalveldje doet een groepje Chinezen aan ochtendgymnastiek. Langzame bewegingen van de armen. Rondhollen op een sukkeldrafje. Rekken en strekken. Het lijkt alsof deze groep volgens vaste gebruiken het lichaam wakker maakt.

 

08.44 uur

Een man op een bankje, die rond het Heemraadsplein elk half uurtje van plek wisselt, geniet van de rust. “Sinds de politie hier stevig aan de gang is, kun je lekker rustig zitten. Ja, ook ‘s avonds. Verslaafden en dealers worden constant weggejaagd,” lacht hij.

 

08.56 uur

De politie sommeert drie mensen ‘op te rotten”. De drie lopen met hun basepijpjes in de hand drie stappen weg naar de tramhalte. Foeterend op de politie die “de gezellige sfeer verpest”.

 

09.01 uur

Van het bloemenstalletje op de hoek van de Nieuwe Binnenweg en de Heemraadssingel worden de luiken verwijderd. De eigenares, net terug van vier weken vakantie, heeft nog nooit problemen gehad. Ook haar valt het op dat het rustiger is dan anders. “Maar ja,”zegt zij nuchter, “Ik hoef niet bang te zijn dat ze m’n bloemen jatten. Daar verdienen ze niks aan.”

 

10.15 uur

Henk van der Kooi, eigenaar van een aan de Heemraadssingel gevestigd elektrotechnisch installatiebureau kent zijn ‘vaste  klanten', Moeiteloos wijst hij de hoertjes aan, hun pooiers en dealers. "Er rijdt," zegt hij, "hier zelfs een hoeren-madam rond in een rolstoel. Zij heeft in deze buurt zeven meisjes werken, een pooier, twee sub-pooiers en een dealer.

Ze kunnen mijn bloed wel drinken. 'Zo, vuile kale kankerlijer', roepen ze dan tegen me. Ik kan er niet mee zitten. Want ik blijf net zo lang vechten tot deze buurt schoon is. Naar de Maasvlakte er mee!"

Even later draait een zwarte Volkswagen Golf vanaf de Nieuwe Binnenweg de Heemraadssingel op. Automobilist en passagier brullen Van der Kooi wat toe en maken het bekende gebaar met de middelvinger. "Marokkaanse dealers," weet Van der Kooi. "Ook die kunnen mijn bloed wel drinken."

 

10.36 uur

Een groepje van circa tien gebruikers en een dealer hangt rond op een bankje op het plein. Als voorbijgangers ontkennend antwoorden op de vraag of ze van de politie zijn, krijgen ze een fles port in de handen gedrukt: 'Neem een slok'. De dealer staat al drie jaar op het plein. De handel gaat al die tijd goed.

De sfeer is gemoedelijk en vriendelijk, maar de dealer is onverbiddelijk. Een junkie die slechts vijf gulden heeft, krijgt de helft van een bolletje. De rest van het poeder wordt in een papiertje gevouwen. Met een mesje snijdt de dealer de flap van zijn gymschoen open. Het papiertje met het witte goed wordt voorlopig daar bewaard. De overige handelswaar bewaart hij in de rechterzak van zijn spijkerbroek.

Volgens de dealer is de sfeer op het plein over het algemeen goed. Weinig herrie. Nee, dan bij hem thuis. Bij een rip-off doorboorden vier kogels zijn lijf. Twee zijn buik en een in elk been. Hij trekt zijn T-shilrt omhoog om het te bewijzen. Een groot litteken siert zijn buik op de plaats waar ooit een navel zat.

 

10.47 uur

Diny Lebbink, eigenares van Foto Nederland (Nieuwe Binnenweg), overweegt een honkbalknuppel aan te schaffen om het gespuis op krachtige wijze de deur te wijzen. Een dealer, gekleed in een tropisch warm gevoerd jack, en een pooier lopen, getooid met een veelkleurige wollen muts, voorbij. "Oei, dat zijn twee hele gevaarlijke," kreunt ze. "Twee dagen geleden dreigde het bij Out of Time, nadat-ie met een mes was bedreigd, uit de hand te lopen. Heeft de eigenaar er met een knuppel op los geslagen. Die gasten gingen vrij uit, maar de eigenaar heeft mooi 27 uur vast gezeten."

Visverkoper Richard schrobt zijn winkeltje-op-wielen, opgesteld in het uiterste hoekje van het plein, langs de Nieuwe Binnenweg. Ervoor een grote kooi met twee parkietjes, die bekvechtend de stilte doorbreken.

"Het gaat er rustiger aan toe, de laatste tijd," legt hij uit. "Toch heeft die hele drugstoestand op het plein me heel wat klanten gekost. Wat wil je - zodra de klanten hun auto hier parkeren, zit er een prostituée in. En worden ze gefotografeerd door een buurtbewoner. En leg dat maar eens uit, thuis, dat je alleen maar een visje ging kopen."

 

10.59 uur

Het Heemraadsplein ligt er verlaten bij. Onder een groepje benen, op de grasstrook langs de Heem-raadssingel overdenkt de tandeloze prostituée Louise de gebeurtenissen van de afgelopen nacht. Zwarte legging, T-shirt, de hoes van een tennisracket als tas. 9 'Ik ben opgepakt door de politie," vertelt ze. "Vijf uur vast gezeten. Niks verdiend. Kun jij wat missen?

Louise (34) kan twee dagen toe met één gram dope, een bolletje bruin of wit. "Ik betaal er 35 gulden voor. Laat me oppikken door mannen, om het te betalen. Dan moet ik wel mijn broek laten zakken. En daar heb ik een bloedhekel aan. Soms vraag ik meer, en schrik ik ze af. Soms laat ik me betalen en loop ik hard weg. Soms slaan ze je, of word je verkracht. Ik werk voor mezelf. Geen pooiers. Die denken alleen aan hun eigen kont." Ze is broodmager en ziek. Geen Aids. Kanker. "Ik mag eigenlijk helemaal geen seks hebben. Ik heb baarmoederkanker gehad." - Demonstratief gaat de legging naar beneden. Een litteken op haar gerimpelde, witte onderbuik. "En nu heb ik weer een hele grote bal in mijn buik, maar ik ben al anderhalf jaar niet naar het ziekenhuis geweest."

Er passeren twee oudere dametjes, hun boodschappentassen tot de rand gevuld. Spiedend naar Louise en hoofdschuddend lopen ze door. Louise begrijpt niets van die haat, die minachting. Grote ronde ogen. Van haar hebben ze toch geen last? Ja, ze zou weer willen afkicken. Een normaal bestaan, huisje-boompje-beestje. Maar hoe? "Vijf jaar ben ik clean geweest, en toen ben ik toch weer begonnen. Mijn eerste man heeft zelfmoord gepleegd. Dat is een van de dingen waarom ik het niet aan kan."

Een paar meter verder stapt een groepje aanstaande cursisten het gebouw van de Volksuniversiteit binnen. Vastbesloten om een opleiding te gaan volgen. Louise zou ook wel willen. Tranen. "Het werk heeft me kapot gemaakt. Het zijn konijnen, ze willen alleen neuken. Die mannen merken niet eens dat ik ze helemaal niet pijp."

Ze toont haar werkwijze met een bierflesje als denkbeeldig mannelijk geslachtsdeel. "Ik doe een condoom om die lui, buig mijn hoofd. Die kerels denken dat ze in mijn mond zitten, maar ze zitten hier," het bierflesje tegen de buitenkant van haar ingevallen wang duwend.

"Ik heb psychische problemen, weet je. Ik krijg pillen van de psychiater. Anders pleeg ik zelfmoord. Ik heb het al zo vaak geprobeerd."

Ze stapt weer eens op. Naar de methadonbus. "Zoek me nog eens op," roept Louise bij het afscheid. "Dat zou ik leuk vinden."

 

11.36 uur

De politie rijdt af en aan. Op de fiets, op de motor, in busjes.

 

11.37 uur

Twee mannen bellen aan bij een woning aan het plein, een oude vrouw doet open. Ze zijn van een soort incassobureau', op zoek naar een kerel - "een Kaapverdiaan" - die op krediet 'enkele goederen' heeft gekocht. En, zoals wel vaker gebeurt, geen cent heeft betaald.

Een van de mannen gaat naar binnen, de ander wacht buiten. Zonnebril, het donkere haar strak naar achteren gekamd: "Ons grootste probleem is om eerst iemand te lokaliseren. Daar gaat vaak een hele tijd overheen. Zeker hier in de buurt verhuizen ze zes keer' per maand, probeer dan nog maar eens iemand te vinden. Je hebt ook veel postadressen. En je moet in deze omgeving natuurlijk oppassen. Vanochtend kregen we nog een telefoontje, dat op één van de adressen een vuurwapengevaarlijk persoon woont."

 

11.47  uur

Een onsamenhangend clubje junks en hoertjes hangt rond op het plein. Aan de rand vooral, omdat de bankjes bij het viskraampje door de gemeente zijn ontmanteld. Enkele Antillianen - ondanks de hitte dik gekleed - blaffen hun Papiamento tegen twee broodmagere meisjes, die meer dood dan levend tegen elkaar aanleunen. Een eind verderop staat een forse Surinamer; als een standbeeld, zijn laatste shot heeft hem kennelijk versteend.

Bij het waterzuiveringshuisje klinkt het scherpe geluid van een slijptol. Diek, grijs haar en spijkeroverhemd, en Ben werken zich in het zweet. In de hoeken, tegen de grond, worden schuin grote metalen platen geplaatst. "Die junks staan hier te zeiken en te schijten," zegt eerstgenoemde "waardoor die muren hier wegrotten. De stank is niet te harden."

Vlak voor zijn neus een drugsspuit, geplant achter een rode regenpijp. "Bang?" zegt Diek, "ben je gek,

 

‘Naar de Heemraadssingel. Zou je dat wel doen?’

 

12.00 uur, de middag

In café Alpherat bespreekt een groepje bewoners dingen van alledag. Op het plein hangt een clubje verslaafden, runners en dealers rond. Gedomineerd door een grote rasta, Francesco. Blote voeten, op de fiets, een woeste blik in de donkere ogen.

"Dat drugspand daar," wijst de 37-jarige Patty van Krimpen, "is een paar dagen geleden gesloten. Er stonden meteen bouwvakkers op de stoep. Het worden studentenwoningen. Kijk, zo moet het dus."

De Rotterdamse is opgegroeid in Oosterbeek, onder de rook van Arnhem. "Zestien jaar geleden verhuisde ik naar Rotterdam. Nieuwe Binnenweg. Kom ik hier, wenkt een kerel in een auto me - ik dacht hij is de weg kwijt - krijg ik te horen: meid, wat groeien jouw tietjes hard. Dat was effe wennen."

 

12.12  uur

De Osseweistraat. Kinderen spelen verstoppertje, een glazenwasser zet zijn ladder tegen een pandje, dat behangen is met geraniums. Mooie, opgeknapte woningen. "Nauwelijks voor te stellen dat het hier soms zo'n rotzooi is," mijmert Patty van Krimpen. "Ach, met die meiden, de hoertjes heb ik geen problemen. Maar die verdomde kerels."

,Verder: "Natuurlijk zouden wij, bewoners, ook wat moeten doen. Met z'n allen het plein bezetten. Klapstoelen, kinderen mee, het gespuis verdrijven met ouderwetse gezelligheid."

 

12.16 uur

De zon zorgt voor tropische temperaturen. Op de Nieuwe Binnenweg is het behoorlijk druk. Van overlast is niets te merken. Een winkelier: "Ze liggen nog op bed."

 

12.31  uur

Een Siberische Husky trekt sprintjes over het grasveldje, vlakbij het speeltuintje bij de Heemraadssingel. De eigenares vertelt dat ze haar zoontje inmiddels naar een andere school heeft gestuurd, in Blijdorp. Hier staan ze pillen te dealen bij de scholen. Vragen ze aan die kinderen of ze een snoepje willen' De eerste twee krijgen ze gratis, maar dan moeten ze de volgende keer wél hun zakgeld meenemen. Als ik de kans krijg, ben ik wég."

 

12.48  uur

Directie-assistent Harry de Ruiter van de Volksuniversiteit geeft een korte rondleiding door de school. De voormalige woning van de scheepsbouwersfamilie Wilton heeft nu een trendy entree, met felle ve lichting. "Dat houdt prostituées wel buiten," zegt De Ruiter.

Acht van de tien colleges worden 's avonds gehouden, de universiteit sluit om half elf de deuren. "Cursisten lopen meestal samen terug naar de bus, metro of tram. Ze hebben eigenlijk nooit problemen gehad. De grootste trammelant hebben wij door al die negatieve publiciteit rond de politieactie Victor. Dát kost ons cursisten, met name oudere mensen."

Nu is het rustiger, ervaart hij. "De ellende is overgewaaid naar andere delen van de stad. Klinkt het egoïstisch als ik zeg dat me dat eigenlijk niets kan schelen?"

 

12.49 uur

Zijstraten als de De Vliegerstraat en de Hondiusstraat liggen slechts op een steenworp afstand van het Heemraadsplein. Toch doen de straten bijna dorps aan. Drie kleine meisjes spelen op de stoep.

 

13.00 uur

Langs de waterkant aan de Heemraadssingel verzamelen de junks zich. Sommigen gebruiken, anderen hebben dat duidelijk zichtbaar korte tijd geleden gedaan. Om het kwartier neemt de politie poolshoogte. Het Is vooral de 'visuele overlast' die het plein de das omdoen, meent een politieman.

 

13.32  uur

Deelraadsvoorzitter Ton Harreman loopt het Heemraadsplein op. Hij constateert een 'opmerkelijke verbetering' ten opzichte van een paar maanden terug, toen hij nog 'tussen de 50 en 60'junks, prostituées en runners op dezelfde plek telde. Maar, erkent hij, het zou een goede zaak zijn als 'de rest' - een groep van zo'n 25 personen - óók zou verdwijnen.

 

13.53  uur

Een vrouw in een jurk met witte bolletjes zit in het gras langs de singel, hangt voorover in een haast onmogelijke positie. Buiten westen na het zoveelste shot. Voor haar stinkt het smerige water, vervuild door grote stukken verrot brood, lege bierblikjes en hout. Aan de overkant van het water voert een vrouw met een klein kind de eendjes.

 

14.32 uur

Vader Peter speelt met zoontje Dm, elf maanden oud. "Gevaarlijk? Ik kijk heus wel uit waar ik ga zitten." Dm zal niet opgroeien in de buurt van het Heemraadsplein, dat is een ding wat zeker is. "We gaan eerst nog even op vakantie, en dan op zoek naar een andere buurt."

 

14.35  uur

Dromen had junk Maikel zo'n twintig jaar geleden. Eerst flink verdienen met de drugshandel en dan naar Aruba. Een eigen discotheek. Maar op Aruba begon hij met drinken. En terug in Nederland leverde zijn horeca-ervaring en aanbevelingsbrief van een vier sterren-hotel hem geen enkel baantje op.

"In 1981 begon ik drugs te gebruiken. Hulpverlening? Ik heb psychische problemen, maar niemand helpt je echt. Daarom wil ik een werkplaats inrichten waar verslaafden, zoals ik, weer iets kunnen presteren. Schilderen, beeldhouwers, met auto's kloojen. Als ze kunnen inbreken in auto's, weten ze ook hoe ze ze moeten repareren.

Dan: "Hier is alles te koop, van alle soorten dope tot alle soorten wapens, zelfs handgranaten. Veel junks lopen met zo’n schietpen, één kogel erin. Zelf draag ik geen wapens. Niet meer."

Over zijn vrienden en makkers die hij in de loop der jaren heeft zien wegvallen: "Honderden. Drie generaties. De zwakken snijden hun polsen door, springen van de brug. Gebruiken teveel coke, teveel pillen. Daar word je ongelooflijk ziek van. Je kotst en kotst, maar het blijft in je keel steken, komt in je luchtpijp. Je stikt in je eigen kots. Pas nog, een vriend van me. Zijn vriendin had een ongeneeslijke ziekte. Ik mis hem."

 

15.02 uur

De eigenaar van een privéhuis staat op de stoep. Voor hem schopt een grote Antilliaan rotzooi, schreeuwt tegen twee politiemensen. Die heroïnehoertjes, klinkt zijn betoog, verpesten de markt. "Ze bieden zich aan voor 5 gulden," klaagt hij.

Een groene sportwagen tuft voorbij. "Dat is er ook eentje. Rijden uren rond het plein, en pikken er eentje op die het voor een knaak doet. Zitten ze te blazen op een bankje voor twee gulden vijftig! Zonder condoom. Bij mij komen die kerels er echt niet in - hier gebeurt alles schoon en safe."

 

15.29 uur

Op het basketbalveldje leeft een jongen met een basebalpet op zich een half uur uit met een ring en een bal. Hij scoort steeds weer.

Een man - hij heeft een snipperdag - wandelt met zijn kleindochter in een kinderwagen. Zijn vrouw zei nog: "Naar de Heemraadssingel. Zou je dat wel doen?"

'Teringhoer' hadden "die Marokkaanse jochies" eens naar zijn echtgenote geroepen. Hij had zich even beheerst. Was gewoon naar huis gegaan. 1Ceed- de zich om en ging weer terug. "Wie " er vechten," vroeg hij toen. Niemand durfde. .

Hij nestelt zich op het bankje aan de singel. Kleindochter-lief voert de eendjes. "Toch wil ik niet weg hier. Ik woon nu dertig jaar in de Pupillenstraat. Een groot huis, een tuin van vijfhonderd vierkante meter. Ik vind het nog steeds een leuke buurt. Alleen is er wel veel veranderd."

‘s Avonds als-ie van een verjaardag terugkomt zal hij nooit met lege handen zijn. "Een wapen? Nee, zo gek ben ik ook weer niet. Maar een klein knuppeltje.. Ik vind dat bewoners meer op eigen initiatief moeten gaan doen. Had ik maar een stuk of vier Hollandse buurmannen. Dan ging ik er zo op uit."

 

15.46  uur

Aan de overkant van de singel wordt een heroïnehoertje opgepakt en in een politiebusje afgevoerd. Een toekijkende vrouw in een rolstoel trekt meteen fel van leer. "Schandalig dat die weerloze meisjes worden opgepakt. Geholpen moeten ze worden. Die luxe stoephoeren die hier hun klanten oppikken en ergens anders in de auto afwerken, laten ze gaan. En als, zoals laatst, een Chinese hier in het gras aan de singel twee Turken onder d'r rok klaar laat maken, loopt de politie gewoon door."

Ze kalmeert en vertelt "een jaar of vijftig" te zijn. "M'n dochter is al achttien jaar verslaafd. Ik ben zelf acht maanden dakloos geweest, heb sinds kort weer ,een huis hier in de buurt."

Ze zweert bij anonimiteit. In haar rolstoel patrouilleert ze dag in dag uit langs de singel. 's Avonds wordt ze regelmatig op de Keileweg gesignaleerd. Bewoners en middenstanders melden dat ze drugs-dealer en hoeren-madam is.

 

16.15 uur

De meeste bankjes zijn bezet. Een enkel vrijend paartje. Er zit ook een Chinees echtpaar, moe van een lange wandeling. De man masseert de voeten van de vrouw.

Gezinnen, zelfs toeristen zitten in het gras. John en Paul uit Ierland en Dieter uit Duitsland zien er ruig en wild uit, maar zweren dat hun participatie met drugs niet verder gaat dan af en toe een stikkie. Ze verblijven in de jeugdherberg het jeugdhotel. Last van dealers hebben ze nog niet gehad.

 

Drie andere mannen zitten aan de rand van het water. Eén in onderbroek, een ander niet ontbloot bovenlijf. Ze drinken bier. De lege flesjes liggen in het gras. De één: "Meestal doen we ze gelijk in een plastic zak. Want je schijnt hier niet te mogen drinken. Ach, niets mag nog. De kroegen moeten om elf uur dicht. Die Peper maakt de stad dood.

De ander: "Die Keileweg, ook zoiets. Vroeger gingen we met een koppeltje mennen naar de G.J. de Jonghweg. Gezellig joh. Hielpen we die meiden als ze problemen hadden."

Tien meter achter de. sloom babbelende heren, probeert een puber zijn vriendinnetje op een tongzoen te trakteren. Ze giechelt.

 

16.21 uur

Het aantal fietsers en automobilisten op het plein neemt toe. Ook schuiven steeds meer mensen met boodschappentassen voorbij.

 

‘Sommige mensen willen zich kennelijk ergens aan storen. Maar ik kan hier honderd worden’

 

 

17.00  uur, de avond

Een lege toeristhopper raast langs het plein. Politie-auto's rijden af en aan. Terrassen worden voller. Het weekeinde begint.

Bart Bisdom pikt een harinkje bij de viskar op het Heemraadsplein, waarop hij vanuit zijn woning aan de Nieuwe Binnenweg een uitstekend uitzicht heeft. Hij ziet de buurt verloederen. Bisdom wijst op twee winkelpanden. "Het Sjoppie, een tweedehands-kledingzaak, is hier weggepest. Steeds werden er de ruiten ingegooid. Sinds de zaak dicht is gebeurt er niks meer. Nu wordt er al een half jaar verbouwd. Er is al ik weet niet wat aan luxe sanitair naar binnen gedragen. Dat wordt dus een 'wasserij', een hoerenkast."

Een groepje mannen, wilde rastalokken, en een enkele vrouw doen snelle zaken. Een man checkt de aderen op zijn lichaam. Twee melden gaan even op een bankje in de schaduw zitten, blikje bier in de hand. Steeds meer junks verschijnen op het plein.

Een viertal jongens slentert met muziekinstrumenten voorbij. Ze verdwijnen even later onder het plein, waar wat oefenruimtes voor bandjes zijn ingericht. Op het midden van het plein hebben agenten hun busjes geparkeerd. Ze hangen verveeld uit de raampjes. Dan, plots, rijden ze met gierende banden lachend weg, richting junks, waar een knal is gehoord. Twee verslaafden hebben op het plein ruzie en een van hen trekt een mes. "Het was geen coke, maar rotooi," klinkt het. Het mes wordt afgepakt. Geen van beiden wordt ingerekend. De knal kwam van een uitlaat van een auto.

De twee agenten op de fiets zijn eveneens direct ter plaatse. "We hebben redelijk goed contact met de junks en dealers hier," vertelt Frenk Westdiik. "We zijn in dit district de enige politiemensen die altijd op de fiets surveilleren. Daardoor heb je meer contact met de mensen op straat."

Hij zegt een paar weken geleden bij de deelgemeente gevraagd te hebben om voorzieningen voor kinderen. "Zet een clown neer en een ijscoman, een popcornmachine, of organiseer voor mij part een nintendowedstrijd. Er moet gewoon geen plek meer zijn voor de dealers."

 

17.49  uur

Een ander bankje op het plein. Hij zegt dat hij Ashley heet. Gebruiker én dealer. "Moeten jullie wat hebben?" roept hij tegen twee junks. Hij is 26, van Antilliaanse afkomst, en was al eens getrouwd. "Toen ze wegging kreeg ik een andere vriendin. Die gebruikte bruin. Vanavond moet ik maar zien waar ik slaap."

Een tandeloos hoertje in witte, maar besmeurde legging is het bankje genaderd. "Hé Natasja," roept Ashley. "Wat doe je gestressed?" Ze wil een basepijpje zegt ze. Ashley frommelt wat in zijn broekzakken. Ze gooit een trui over haar hoofd en gebruikt.

 

18.30  uur

Een rokerige kroeg op het plein. Vermeulen heet het er. Jan Kuipers speelt elke zondag jeu-de-boules op het grind van de 'Heemraadsbuurt'. Bij grote wedstrijden, eens per jaar, wel niet een mannetje of zeventig, Maar het wordt ze wel steeds moeilijker gemaakt.

"Het is die entourage hè! Pas nog, op een zondagmiddag. Krijgen twee junks ruzie. Pakt die ene een mes. Steekt hij de ander. Trekt het mes vervolgens terug en veegt het af aan zijn broek. En loopt dan weg."

Kuipers: "Maar we laten ons het plein niet afnemen."

 

18.50  uur

Paul Posse is een actiefbewoner van de Heemraadssingel. Samen met andere omwonenden heeft hij pamfletten uitgedeeld aan automobilisten die constant langs zijn huis reden. Twee deuren van zijn eigen voordeur verwijderd is een dealpand. Momenteel zitten er Marokkaanse dealers, en die veroorzaken meer overlast dan de Surinaamse en Antilliaanse dealers, vindt hij. "Ze intimideren je in stilte. Ze rochelen uit het raam als je op straat staat, halen een mes uit de zak om het vervolgens in de andere broekzak te steken."

Overlast heeft Posse ook op andere manieren. 's Nachts wordt vaak bij hem aangebeld, omdat junks dan bij het verkeerde pand aanbellen. Al drie keer heeft hij de ontsmettingsdienst van de Roteb op eigen kosten moeten laten uitrijden, omdat de kakkerlakken uit het dealpand tot in zijn woning doordringen.

 

Schaduw overheerst het Heernraadsplein. Het lijkt of de wijk nu pas tot leven komt. Vooral het Heemraadspark - recreatiegebied Heemraadspark meldt een bordje - krioelt van het leven. Het speeltuintje wordt druk bezocht door kinderen - elk speeltoestel is in gebruik. Op het basketbalveldje speelt een gezelschap van onder anderen Kroaten, Antillianen, Marokkanen en Kaapverdiërs een potje basketbal. Het gaat er fanatiek aan toe.

Rond het veld verzamelt zich publiek. Een van de toeschouwers - familie? - neemt de oefenpartij op met een videocamera. Naast het veld voetballen kinderen. Hun ouders kijken toe vanaf de bankjes langs de singel. In het gras langs het water wacht een aantal vissers geduldig tot de vis wil bijten.

Buy a gun, staat er met groene verf op een elektriciteitshuisje gekalkt. Geen boodschap voor drie mannen, die nippend aan het zoveelste flesje bier in het gras liggen. "Gezellig? Het is hier dolgezellig," klinkt het in koor. Jaap, Dirk en Arie - soms worden ook zij weggestuurd door de politie. Het is een park, luidt de boodschap, geen openluchtkroeg.

Dirk, gehuld in slechts een blauwe sportbroek: "Het is nog nooit zo stil geweest hier." Jaap, even schaars gekleed: "Joh, ik sprak laatst een wijfje van een jaar of vijftig. Ze snapte niets over die verhalen over overlast. Ze was nog nóóit lastig gevallen."

 

19.33 uur

Met twee beugelfiesjes bier in de aanslag peuteren Mare en Niels het zilverpapier van hun roti. Het Heemraadspark is relaxed, ook zij kunnen het niet plaatsen, die onveiligheid. Sterker: vaker nemen ze plaats aan het houten tafeltje bij het sportveldje, en genieten van de rust, de gezelligheid.

Mare, donker haar, snorretje: "Niemand heeft last van wat er in het park en op het plein gebeurt. Ja, kleine meisjes misschien. Sommige mensen willen zich kennelijk ergens aan storen. Maar ik kan hier honderd worden."

Een beetje overlast is inherent aan het stadse leven - anders moet je maar in een dorp gaan wonen of zo. "In een stad wonen nu eenmaal een hoop mensen op elkaar" dus zie je een hoop mensen in een park. Simpel toch? Als je in Utrecht een park induikt, zie je honderden studenten bij elkaar. Ga je in Vlaardingen kijken, zie je geen hond."

Het is feest in het park. Kinderen fietsen vrolijk voorbij, Feyenoord-Ajax wordt nog eens dunnetjes overgedaan, praatgroepen op het bruggetje. De wilgen langs de singel lijken in het avondlicht ineens niet zo treurig meer.

 

19.52  uur

Twee mannen gaan elkaar bijna te lijf bij een bankje. Wat blijkt: na samen een fles drank te hebben opgedronken, is één van de twee - een dealer - in slaap gevallen. Zijn verslaafde vriend maakt van de gelegenheid gebruik en rolt tien bolletjes uit de zak van de dealer. "Hij dacht zeker dat ik zo dronken was dat ik het niet zou merken. Nou vergeet het maar."

De dealer blijft schelden tegen zijn 'vriend'. Maar zijn bolletjes ziet hij niet meer terug.

 

20.00 uur

Het wordt stiller. De meeste mensen zijn naar binnen gegaan en je kunt op het plein een kanon afschieten. Haring, vier voor tien gulden, roept een bord bij de inmiddels verlaten kraam. Wie het plein oversteekt, doet dat in versnelde pas - alsof het een soort mijnenveld is.

Nog steeds rijdt de politie af en aan. Ingrijpen lijkt niet noodzakelijk - in de zijstraten klinken zwoele tropische klanken, kinderen spelen op de stoep waar klapstoeltjes overheersen.

Een taxichauffeur: "Ach, van die figuren die op het plein rondhangen heb ik geen last. Je ziet wat Fransen en Belgen rondrijden, maar daarbij blijft het zo'n beetje."

 

20.32 uur

Zenuwachtig beent een meisje, gehuld in een strak zwart rokje en bruin bloesje, heen en weer. Sommige auto's met mogelijke klandizie houden even in, en rijden vervolgens door. Een grijze Ford Taunus, aan de linkerkant flink gedeukt, stopt. Ze stapt in. Een eindje verderop heeft een prostituée ook succes. OP de Nieuwe Binnenweg vindt ze haar klant, onderhandelt even door het geopende portierraampje, en gaat mee. Richting centrum.

Er wordt getippeld bij het leven. De techniek is altijd dezelfde: eerst zien op te vallen - niet teveel, de politie mag vooral niets merken. Een klant moet pas worden benaderd als de kust veilig is. Snel een prijs afspreken, nog even rond kijken en instappen.

Wat betreft het dealen en druggebruik hetzelfde laken een pak; politiebusjes in de buurt betekent koest houden. Politiebusje weg betekent zaken doen.

 

21.30  uur

De schemering valt over het plein. De kinderen zijn naar huis en het wordt rustiger. Groepjes mannen hebben plaats genomen op de bankjes. Sommigen luiten naar passerende vrouwen. Het HeemraadspIein blijkt slecht verlicht.

Tegenover café Alpherat maakt een vrouw wilde bewegingen, ze torst een plastic tas met zich mee. In de hand een blikje bier, waar ze soms zenuwachtig aan nipt. Ze probeert, wulps en nonchalant in een portiek te leunen, maar haar ongecontroleerde motoriek laat dit niet toe. Het wordt een soort voorovervallen - weer het Heemraadsplein op. Haar pooier kijkt bezorgd toe. Later verdwijnt ze, richting Binnenweg. Lopend.

 

22.04 uur

Een politieagent neemt poolshoogte bij een 'berucht' bankje op het Heemraadsplein, pal tegenover een even veelbesproken d"pand waar -volgens omwonenden - soms dertig tot veertig man binnen zitten. Eén van de twee wordt met een zaklamp in het gezicht geschenen; de ander gesommeerd op een belendend bankje plaats te nemen. De rasta Prancesco mag blijven zitten waar hij zit.

De rastaman weet precies wiens schuld het is dat alles fout gaat in. Nederland en dus ook op het Heemraadsplein. "De regering en politie," luidt zijn verrassende mening. "Ze zijn allemaal corrupt."

Als hij niet ten onrechte ontslagen zou zijn ('zelfs de rechter gaf mij gelijk') en niet uit zijn huis zou zijn gezet, zou hij deze avond niet op het plein hebben gezeten. Als hij boos wordt - en dat schijnt nogal eens te gebeuren - staat hij op. Een boom van de kerel, wilde rasta-lokken, verder geheel in zwart gekleed. En blootsvoets. Ogen wijd opengesperd, stemverheffingen.

Zijn ‘collega' is beter bij de les. Het gebabbel over koetjes en kalfjes gaat hem naar verloop van tijd vervelen: ',Hé, wat wil je nu eigenlijk? Wil je spul? Heroïne?"

Het plein is inmiddels helemaal in het donker gehuld. Spookachtig zijn de silhouetten van de blijvers. Hun geschreeuw doorbreekt de stilte. Wat dealers en junks hebben post gevat achter de bunker. Ook het park is beduidend minder gezellig. Schaars licht werpt een naargeestig schijnsel op wat een paar uur geleden nog een oase van gezelligheid was; ook hier zware stemmen zonder eigenaar.

 

22.24  uur

Een in wijde spijkerbroek en een bruine jas met gele vlekken gekleed hoertje hangt doelloos rond op de kruising met de Mathenesserlaan. Ze wordt drie keer aangesproken, maar telkens alleen achtergelaten. Na tien minuten zonder succes loopt ze richting Nieuwe Binnenweg. Daar wordt ze meteen opgepikt door een man van middelbare leeftijd in een blauwe Opel Kadett.

 

Een bewoonster van de Heemraadssingel heeft de prostitutieoverlast de laatste jaren zien verplaatsen tot letterlijk voor haar voordeur. Toen alles zich nog afspeelde op de G. J. de Jonghweg had ze geen last. "Maar sinds de gedoogzone is verplaatst naar de Keileweg, concentreert de prostitutie zich hier en de drugshandel op het Heemraadsplein."

Volgens de politie werken er circa twintig hoertjes op de Heemraadssingel. Om aan te tonen dat er meer vrouwen dit gebied hebben uitgekozen als hét alternatief voor de Keileweg, hebben deze bewoonster en haar man vanuit hun slaapkamer de verschillende prostituées gefotografeerd. Na vijf weken hadden ze al honderd vrouwen vastgelegd.

"Dus hoezo valt het allemaal wel mee? Wij kunnen niet eens naar huis komen of van huis gaan zonder iets mee te maken. Hij wordt veelvuldig op straat aangesproken door hoertjes. En ik door automobilisten. Of ik met ze mee wil?"

Ondanks alle ellende en overlast denkt het echtpaar niet aan verhuizen. "Dan wijk je voor de terreur van een kleine groep," vindt ze. "Het is een schande dat de hele bevolking, zowel de bewoners als de winkeliers, zouden moeten wijken voor zo'n klein groepje. Bovendien, dit is een schitterend stme Rotterdam. Met letterlijk alles door elkaar: jong en oud, alle culturen en mensen uit alle inkomensgroepen. Wij hebben destijds bewust voor deze wijk gekozen. We zagen ons zelfs oud worden op deze plek."

De oplossing is een gedoogzone die 24 uur per dag open is, denkt het echtpaar. Bij overtredingen in andere gebieden, zou de politie meteen moeten ingrijpen. "Nu hebben we het gevoel in de grootste drugswijk van Europa te wonen. Het wordt tijd dat de infrastructuur wordt aangepakt in plaats van de excessen. Zolang hij dat niet doet," vermoedt hij, "blijft het pappen en nathouden in deze buurt."

 

23.04 uur

Op een flitsend scootertje crosst een drugskoerier over het Heemraadsplein. Een strompelend hoertje, geflankeerd door haar pooier ternauwernood ontwijkend. Een handjevol dealers hangt rond voor het drugspand op nummer 9. En ja, daar gaat zowaar een auto met een Frans nummerbord, eindigend op het beruchte cijfer 59.

Het zijn, even na elf uur in de zwoele zomeravond, 'hoogtepunten'. Bij de Bikini Club, een sekshuis op de Nieuwe Binnenweg, passeren Mercedessen. Om de hoek in de Ruilstraat hangt een blote Surinamer uit het raam, die iets roept tegen junks die aanbellen. De operatie Victor kan nog wel een poosje voortduren, ook al neemt binnen de politie de weerstand toe. Geruchten gaan dat behoefte is aan een back-to-normal-beleid, omdat Victor een te zware belasting op het politie-apparaat zou vormen. "Zodra de politie verzwakt," voorspelt een terrasklant van café Alpherat, "is het afgelopen. Dan zijn we terug bij het oude en loopt het finaal uit de hand."

 

23.08  uur

De dealpanden aan de Heemraadssingel - op de nummers 326 en 327 - zijn nog immer in gebruik. Vorige week verwijderde de politie een vijftal dealers uit nummer 327, maar inmiddels heeft zich via de achterkant een ander groepje in het pand genesteld. Heroïne-hoertjes en andere verslaafden wippen er te pas en vooral te onpas aan.

 

23.51  uur

Een surveillancewagen van de politie scheurt ineens diagonaal het Heemraadsplein over, recht op het dealpand af op de hoek van de Heemraadstraat. Het moet kennelijk schrik aanjagen. Want de twee agenten blijven tien seconden in hun auto stilstaan en rijden dan weer weg. Vier donkere mannen kijken ze joelend na.

 

Kun je daar veilig langslopen? In deze omgeving lijkt alles erger dan het is.

 

24.00 uur, de nacht

Henk van der Kooi maakt in zijn woning een fles frisdrank open. Hij is net terug van een bespreking met een aantal andere verontruste bewoners. Het strijdplan is getrokken: woensdag 13 september, één dag voor het grote drugsdebat in de gemeenteraad, trekt Rotterdam-West massaal op naar het stadhuis.

Van der Kooi is een fanatiek lid van de 'wandelclub' die waakt over orde en netheid aan de Heemraadssingel. De laatste weken gaan die bewoners 's avonds de straat niet meer op om hoeren, dealers en 'klanten' te verjagen. De bedreigingen zijn te hevig geworden.

Zoals, meldt Van der Kooi, de sfeer op het plein steeds vijandiger wordt. De door de politie uit Spangen verdreven Marokkaanse dealers zien in dit stukje Rotterdam een nieuwe markt. Er dreigt een machtsstrijd te ontstaan tussen de gevestigde Antilliaanse orde en de Marokkanen.

"Dat stamt van de laatste drie, vier weken, zeg maar sinds de politie met Victor bezig is," weet Van der Kooi. "In de ochtenduren wordt het plein bezet door de Antilliaanse dealers. Maar naarmate de dag vordert worden de huidskleuren steeds lichter." Ook hij heeft gehoord dat de scheidslijn nu nog op de Hooidrift wordt getrokken. De ontwikkelingen baren hem grote zorgen.

 

00.36 uur

Op een bankje in de verte zitten mensen: kun je daar wel veilig langs lopen? Het blijkt een verliefd paartje te zijn. In deze omgeving lijkt alles enger dan het is.

 

00.59 uur

Karel, bewoner van de Zwaerdecroonstraat, nipt aan een pilsje. "Pas is mijn auto weer opengebroken. Dat was een jaar niet gebeurd. Toen de hoeren weggingen van de G. J. de Jonghweg, verdween ook de criminaliteit, het is toen echt een tijd rustig geweest. Maar de laatste tijd is het weer hommeles."

Vandaag vindt hij het rustig. "De politie heeft een paar keer geveegd en dan blijven de junks wel even weg. Maar het is geen echte oplossing. Het is voortdurend probleemverplaatsing."

 

01.32 uur

In café Out of Time hangen gaat harde roekmuziek prima samen met het kijken naar videofilms op een reusachtig scherm of het spelen van een potje biljart. Jan en alleman komt ervoor een potje bier, soms met een jointje of een klein flesje met onduidelijke in- houd dat eerst keihard tegen de tafel wordt geslagen, alvorens het wordt genuttigd.

Schuin aan de overkant, bij café Vermeulen, zijn rasechte Amsterdamse 'schlagers' te horen en komt een wat ouder publiek. Het is er gemoedelijk, tot de overlast ter sprake komt. "Kijk nou naar die agentjes," zegt de bartender geïrriteerd. "Zet hier het type van de Amerikaanse politieman. Stoere binken, in een mooi pak, met glimmende emblemen en de wapenstok. Gedonder met een junk, een dealer, weet ik wie? Gelijk: klets-klats, een klap kun je krijgen. Dan leren ze het wel af."

 

01.52 uur

Een overval. In het plantsoen aan de Nieuwe Binnenweg staat een aangeschoten hindoestaan te zwaaien met een stuk hout. Tegen agenten schreeuwt hij dat een Marokkaan zijn ketting losrukte en het op een lopen zette. Maar toen hij erachteraan ging, zag hij dat de dief iets in de bosjes slingerde. De schijnwerper van één van de twee politiebusjes wordt op de plantsoenen gericht. Het zoeken levert niets op. "Het was een gouden ketting van mijn vader. Zeshonderd gulden waard," jammert de hindoestaan. "Je moet ook niet met een ketting van zeshonderd gulden rondlopen," zegt een agent vermanend. De man kan de volgende ochtend aangifte van diefstal komen doen.

Kwaad, omdat dat niet meteen kan, breekt hij het dikke hout krachtig doormidden. Vloekend loopt hij weg. "Eerst ontnuchteren," adviseert een agent.

 

02.00 uur

Sluitingstijd. Een kleurrijke stroom caféklanten bevolkt de Nieuwe Binnenweg, op weg naar huis. Sommigen kunnen niet meer op hun benen staan. Groepjes mannen voor de naargeestige rolluiken. Een Surinamer zwaait doodgemoedereerd met een mes en verheft zijn stemgeluid. Kijk uit voor mij, luidt zijn non-verbale boodschap.

Verslaafden zijn makkelijk herkenbaar. Al is het maar omdat ze voortdurend naar de grond staren. Wezenloos dan wel op zoek naar peuken, naalden, geld. Rillend, bijna bevangen door Cold Turkey (de ziekteverschijnselen als verdovende middelen uitgewerkt raken) en met opgetrokken schouders stroopt een jongeman de straat af. Even later zakt hij in een portiek in elkaar.

 

02.07 uur

Daar gaat ze. Voor de zoveelste keer. Zwarte broek, hoge hakken, lange bruine haren. Een jaar of veertig. Ze heeft er in die paar uren aardig wat kilometers op zitten. Paranoïde: "Godverdomme, wat moeten jullie? " bijt ze met een licht Duits accent van zich af. Ze is "een illegale Duitse" in Nederland en op haar hoede. Angst vergezelt haar: "Altijd. Ik ben altijd bang als ik hier rondloop. Wat weten jullie ervan ... ? Geen donder."

Ze zegt: "Ik zou ze met alle liefde met een honkbal knuppel de kop in willen slaan, die meiden. Die klotige hoeren die voor een tientje plat gaan. Daar doe ik het niet voor. Vijftig piek moet ik hebben. En wat nou politie-actie? Ze pakken verdomme steeds de verkeerden op. De junks die al lang gebruiken, zoals ik., wij zijn de lul. Maar wij doen niets. Ik gebruik al 21 jaar, maar ik heb nog nooit iemand wat gedaan. De echte criminelen, jongeren die in groepen iemand overvallen en je om niks je strot doorsnijden, die laten ze lopen. Rot op met je politie."

 

02.28 uur

Bij een bankje in het Heemraadspark verzamelen zich drie allochtone jongeren. Een vierde komt over de brug aangelopen. "Waar gaan we heen?" overleggen ze.

 

02.57 uur

Het Heemraadsplein ligt er nu helemaal verlaten bij. Geen voorbijgangers meer op de Nieuwe Binnenweg, geen taxi's op de standplaats. Eén moment lijkt dit stukje Rotterdam even op een christelijk dorp bij nacht.

 

03.00 uur

Wie even op een bankje in het park plaatsneemt ziet snel een jongen - is het een runner, of een heuse dealer - op gepaste afstand toekijken. Hij poogt zijn interesse lachwekkend te verhullen door net te doen alsof hij tegen een boompje staat te plassen, terwijl er in de hoek van het plein vanwaar hij kwam tientallen forsere staan dan het armetierige exemplaar op tien meter afstand van ons.

In de nabijheid van het plein is er slechts op de uitgaanshoek Nieuwe Binnenweg/’s Gravendijkwal nog enige actie. Vlak naast de Tudor Bar heeft een man ruzie met een bovenbuurman. Gescheld over en weer. Een vrouw trekt hem aan zijn T-shirt weg en omstanders kijken geamuseerd toe. Intussen lijkt de handel vanuit de tegenover gelegen shoarma-zaak gewoon door te gaan.

 

03.46 uur

Een kalende man - fleurig zomerbloesje en witte broek - op een ligfiets spreekt in één van de donkere straten achter de 's-Gravendijkwal een hoertje aan. Hij lacht, zij lacht. Innig omstrengeld loopt het kersverse stelletje weg.

Maar eerst wil ze scoren. Hij doet niet moeilijk. Betaalt haar en wacht trouw tot ze de kroeg aan de Binnenweg met shot en al verlaten heeft. Een korte begroeting en de omstrengeling begint weer. Het meisje kent geen rust. Wil nog eens gebruiken. Hij betaalt weer. Het wachten duurt nu wel erg lang. Zij onderhandelt met een dealer en lijkt maar niet terug te keren. Keurt hem geen blik waardig. Dan heeft de ligfiets-man er genoeg van. In een flits is hij weg. Het achterlichtje schiet de Rochussenstraat in.

 

04.32 uur

Op de Nieuwe Binnenweg is de man-met-de-ligfiets weer te zien. Nu, met een ander hoertje, weer innig gearmd. Langs het plein, zo de Heemraadsstraat in. Hij betaalt wat en wacht. Even het drugspand in. Ze passeert op de drempel een Marokkaanse puber. Ze zal zo wel terugkomen.

 

05.00 uur

Ton Barendregt (50) aan de Heemraadssingel is altijd vroeg op vanwege zijn werk. Hij weet dat rond half zes "het spul" in beweging komt. "Vooral illegale Marokkanen komen dan, want die weten dat de politie rond die tijd de diensten wisselt. Als het licht wordt, zo rond zevenen, zijn ze weer weg."

Terwijl de muggen in het oranje licht van de straatlantaarns dansen, waggelen voorbijgangers langs het water, verdwaasd voor zich uit kijkend.

Ton waagt zich in deze uren niet op straat. Te gevaarlijk.

"Ik ben een keer voor de deur beroofd door drie man. Nee, ik ga met een grote boog om de junks heen. Je weet maar nooit of ze een shot in hun donder hebben. De politie komt hier ook liever niet het busje uit. Ze jagen het volk een beetje uit elkaar, ze verplaatsen de boel wat. Weet je ook wat het is, griezelig veel mensen bewapenen zich hier. Honkbalknuppels, en pistolen, maar dat zeggen, ze meestal niet."

 

05.32 uur

Een taxichauffeur raakt aan de praat met een hoertje. Het meisje stapt in. "Ja, die lusten er wel pap van," lacht Barendregt. "Er loopt hier ook een hoertje rond, die bindt haar hondje aan een boom vast als ze een klant heeft. Een andere prostituee neemt het diertje dan mee. Bij mij voor de deur wordt achter zo'n hokje gewoon geneukt. En de duurste auto's zie je langskomen, eerst rijden ze wel twintig keer voorbij."

 

06.3 uur

Uit de wekkerradio van de Rotterdammer klinkt 'Oh, Waterlooplein'. In de duistere lucht knippert een vliegtuig dat laag overkomt. Een man pist tegen een kiosk. Ton Barendregt: "Pas lagen er hier wel twintig gasten in de bosjes te slapen. Dan werden ze wakker en zag je ze er onder vandaan kruipen. Daarna wasten ze zich in de singel.

 

06.05 uur

Een vrouw op hoge hakken slentert de Heemraadssingel over. Een BMW komt aanrijden en draait zijn raampje open. De vrouw steekt haar hoofd naar binnen en stapt na een minuut in.

De eerste tram komt langs. Een jongen met een Afrikaans uiterlijk hangt wat tegen een lantaarnpaal. Opnieuw stapt er een hoertje in een auto. De krantenjongen raast voorbij. Ook de eerste Franse auto rijdt langs, stopt en zet een jongen af Hij loopt het plein op.

Ton Barendregt: "Soms gooien ze drie keer per week de ruiten in van de kinkels hier in de buurt. Het lijkt een beetje op wegpesten. Als er dan een Turk in komt, gebeurt het ineens niet meer. Het is de laatste weken wel wat rustiger, maar ze zijn zo agressief hier. Nee, het moet een keer voorbij zijn, anders lossen we het zelf op."

 

06.15 uur

De straatverlichting gaat uit. Even later worden de duiven actief, net als de dealers. Een dealer leunt tegen het trampaaltje van lijn 4. Hij doet alsof hij op de tram wacht, maar als die verschijnt, stapt-ie niet in.

De zwartgeklede rasta Francesco is weer vroeg uit de veren. Op zijn gammele fietsje rijdt hij een paar keer langs. Een runnertje van zo'n jaar of veertien wordt op het plein afgezet door de enige auto met Frans kenteken die nacht. Een paar hoeren strompelen de weg op, richting Nieuwe Binnenweg, een van hen zelfs op haar sokken. "Hebbie een vloeitje?," roept een ander naar een passerende krantenjongen, die niet op of om kijkt.

Een peukenraper spiedt met gebogen hoofd de grond af. Om zes uur tweeënveertig sluit een hoer nog een deal met de enige twee dealers op het Heemraadsplein. Haar klant - een nette heer met stropdas - komt ook uit de taxi en - neemt plaats tussen de dealers. De koop is vijf minuten later gesloten en het liefdespaar stapt de wachtende taxi in.

 

07.00 uur

Een knaloranje zon hangt laag over de Nieuwe Binnenweg. Er klinkt weer muziek uit café Out of Time. In het felle ochtendlicht krijgt het plein weer kleur., De kroegbaas veegt de troep van zijn stoep. Het Heeinraadsplein is klaar voor een nieuwe dag.

 

 

Bijlage van het Rotterdams Dagblad van 22-08-1995

Verslaggeving: Nevin Atiel, Donald Bax, Joyce de Bruijn, Jolande van der Graaf, Willem-Jan Joachems, Kor Kegel, Judith van Klaveren, Wessel Penning, Marcel Potters, Sander Rooyakkers, Frank Schouten en Toin Tibboel.

Eindredactie: Jan Booister