'Wandelclub' waakt over rust Heemraadssingel
Door Donald Bax
Rotterdam - Een slonzig type onverzorgde haardos, ingevallen gezicht, ultrakort zwart
rokje, zwarte kousen met de nodige ladders, zilver gekleurde gymschoentjes
maakt halverwege de Pieter de Hoochbrug het bekende gebaar. Uit de gebalde
vuist steekt de duim omhoog. De route van deze 'liftster' voert via een klant
en vervolgens een bezoekje aan haar eigen drugsdealer onherroepelijk naar de
goot. Of de automobilisten nu richting Heemraadssingel dan wel richting Pieter
de Hoochweg rijden, dat is haar om het even. Tippelen mag niet, lijkt haar
naïeve gedachtegang te veronderstellen. Maar tegen een gratis ritje naar
'ergens' kunnen toch moeilijk bezwaren worden gemaakt.
De heroïne-prostitutie heeft
andermaal stevig de kop opgestoken op de Heemraadssingel. Welgeteld drie dagen
lang, zegt 'boze bewoner' Erie Beenker, is het hier een paradijs geweest. Vlak
na de opening van de gedoogzone aan de Keileweg, begin november vorig jaar.
Daarna is het weer van kwaad tot erg(er) geworden. De situatie stevent ditmaal
rechtstreeks op het onhoudbare af. De Heemraadssingel, tussen Nieuwe Binnenweg
en Coolhaven, geldt allerminst als een doorgaande route. Het aanbod van auto's
van goedkope Japannertjes tot immense vrachtwagencombinaties is niettemin
overweldigend. Ze draaien bij HoteI Waldor ,de Heemraadssingel op, slaan
linksaf de Binnenweg op, rijden twintig meter verder weer de Heemraadssingel op
en vervolgen die 'toeristische route' tot in den treure. Op zoek naar de drie
'essen': seks, spanning en sensatie.
Het eerste onderdeel is op zich te billijken.
De vraag naar betaalde seks zal immers altijd blijven bestaan. Maar onder de
invulling van spanning en sensatie wordt gewoonlijk toch iets geheel anders
verstaan. Het gros van de heroïne-hoeren ziet er in goed Rotterdams echt niet
uit. Volgens Beenker vertonen zij vrijwel zonder uitzondering de uiterlijke kenmerken
van een Aids-patiënt. Hij spreekt van jammerlijke karkassen'.
"Meestal", zegt Beenker, “gaat het om meisjes van veertien, vijftien
jaar die veel ouder lijken. Je, ziet het heel duidelijk aan hun ogen. Daar zit
geen enkel teken van leven meer in. Alsof de stekker er al is uitgetrokken. Ik
kan de mannen die die vrouwen oppikken ook niet begrijpen. 's Avonds komen de
vrouwen. massaal naar buiten. Dan zien de klanten niet zo goed wat ze eigenlijk
meenemen."
Een aantal danig verontruste bewoners heeft
de dagelijkse gebeurtenissen uitgebreid vastgelegd op foto en video, en in de
computer. Henk van der Kooi, bijvoorbeeld, heeft liefst zeshonderd kentekens
van 'vaste' klanten opgenomen in zijn computerbestand. Vorige week nog, zegt hij,
besmuikt glimlachend, betrapte hij een man die een hoertje oppikte in z'n
bedrijfswagen. Het bedrijf werd per fax geïnformeerd en een dag later werd Van
der Kooi door de directie van dat bedrijf gebeld met de mededeling dat de
bewuste werknemer met onmiddellijke ingang was ontslagen. Volgens de bewoners
frequenteren tussen de honderd en honderdvijftig verslaafde prostituées dit
pittoreske stukje Rotterdam. Met pooiers, huisdealers en, dergelijke op kleine
afstand.
"De
gemeente," trekt Beenker een mooie vergelijking, “voert een
hardware-beleid. Er wordt driftig gewerkt aan de skyline van Rotterdam. Er
worden mooie gebouwen neergezet, maar men vergeet de software. De mensen die er
wonen." Hij heeft wethouder Hans den Oudendarnmer al diverse keren laten
weten, dat de fraaie woonomgeving ronduit wordt verziekt door de prostituées en
hun aanhang. De politie boekte onlangs een piepklein succesje door een dealpand
aan de Heemraadssingel te sluiten. De druppel verdampte echter terstond op de
gloeiende plaat. Het is vechten tegen de bierkaai, dweilen met de kraan open.
Maar stoppen met deze ogenschijnlijk ongelijke strijd, neen, daar willen de
bewoners niets van weten. Ze blijven hoop houden op de goede afloop.
De 'wandelclub' gaat dagelijks de straat op
om prostituées en prostituanten (klanten), tot de orde te roepen. Enige lef kan
hen daarbij niet worden ontzegd. Zodra zij een dame van uiterst dubieuze zeden
zien instappen" schromen zij niet de automobilist aan te spreken. Zoals de
bestuurder van een bordeaux-rode BMW ondervindt. De man moet noodgedwongen
stoppen voor een verkeerslicht op de kruising van Heemraadssingel en Coolhaven.
Beenker brult hem het een en ander toe, maar op het moment dat het licht op
groen springt, wordt het gaspedaal ingetrapt diep, heel diep. Later op de avond
dient een bewoonster zich spontaan als 'lokhoertje' aan. Zij zondert zich wat
af van de 'wandelclub' en geeft iedere geïnteresseerde automobilist prompt de
volle-laag. "Ik woon hier. Ik heb last van je en daar baal ik van. Ik wil
je hier nooit meer zien," ontsteekt zij in oprechte toom.
De ontwikkelingen rond de
Heemraadssingel, waar uit een klein parkje inmiddels de als afwerkplekken
gebruikte bankjes zijn verwijderd, zijn vorig jaar al geschetst door De
Bulldog. De strakke openingstijden van de gedoogzone, van zes uur's avonds tot
zes uur 's ochtends aan de Keileweg, die in november vorig jaar de plaats innam
van de G. J. de Jonghweg, zouden volgens Diek Vogelezang van deze
drugshulpverlenende instantie tot uitwaaiering leiden. Ook zou de Keileweg te
ver zijn verwijderd van het uitgaansleven. Met andere woorden: een verslaafde
prostituée zou er weinig voor voelen om vier kilometer te moeten wandelen om
haar dosis verdovende middelen te kopen. De gevolgen zijn inderdaad navenant:
door de uitwaaiering valt de sociale en medische controle weg en verloederen de
vrouwen nog meer.
De activiteiten op en rond de Heemraadssingel
kunnen in drie 'spitsuren' verdeeld worden. In de vroege ochtenduren, nadat aan
de Keileweg de smeedijzeren hekken zijn gesloten, denderen vooral vrachtwagens
over de straatstenen. De hydraulische remsystemen zorgen voor een geweldige
geluidsoverlast. Tussen de middag gaat het om personenwagens uit de duurdere
prijsklasse. Jaguars, Mercedessen, BMWs. En later op de middag, vanaf
half vier, toert menigeen na beëindiging van de dagelijkse werkzaamheden eerst
nog eventjes over de Heemraadssingel. In de late avonduren is het werkelijk een
komen en gaan van allerlei auto's. De prostituées weten dat de bewoners hen op
de korrel hebben, maar trekken zich daar niets van aan. Zodra de 'wandelclub'
opduikt, trekken zij zich eventjes terug, om vervolgens ongegeneerd uitdagend
iedere passerende automobilist indringend aan te kijken.
De bewoners van de
Heemraadssingel, De Vliegerstraat, Hondiusstraat en Lieve Verschuierstraat hebben
zich verenigd in de ‘wilde actiegroep Nimbu (Not In My Buurt). Zij willen hun
gevoel van machteloosheid en anoniem individueel gemor omzetten in een
strijdbare instelling. De buurt moet heroverd worden en de verloedering moet op
alle mogelijke manieren worden tegengegaan. Uiterlijk begin oktober dient de
buurt weer leefbaar te zijn, resulterend in een groot feest om de 'herovering'
te vieren. De acties zijn gericht tegen het tippelen en tegen de
automobilisten. Daartoe zal de wandelclub worden uitgebreid. Even is overwogen
om een particuliere bewakingsdienst in te schakelen, maar die kosten (14.000
gulden per maand voor een dagelijkse surveillance van 00.00 tot 06.00 uur)
schrikken de bewoners vooralsnog af.
Zelfs een groepje oudere dames (55 +), dat een serviceflat bewoont aan de Heemraadssingel, is bereid de barricade te beklimmen. Zij hebben nog maar kort geleden hemel en aarde moeten bewegen om een dealende leeftijdgenoot te laten verwijderen. Zij willen overdag dolgraag patrouilleren op hun eigen stukje grond. Zij kunnen kentekens van stilstaande auto's noteren, signalementen optekenen van prostituées en de tijdstippen waarop ze worden gesignaleerd. Die gegevens zullen vrijwel direct aan de politie worden overhandigd. De bewoners hebben tevens een pamflet opgesteld, dat aan iedere onbekende automobilist wordt overhandigd dan wel achter de ruitewisser wordt gestopt. 'Klanten' die meermaals worden betrapt op het oppikken van een prostituée lopen de kans het fotografisch bewijs daarvan op hun huisadres te ontvangen.
Eric Beenker wordt
klaarblijkelijk door hoeren en hoerenlopers als kwade genius gezien achter deze
ideeën. Het is eerder regel dan uitzondering, dat hij 's ochtends de nodige
injectiespuiten en gebruikte condooms achter de ruitewisser aantreft. Hem gaat
evenwel geen berg te hoog. Hij weet dat hij er voor heeft gekozen om in een
grote stad als Rotterdam te wonen. Dus neemt hij een aantal problemen voor
lief. Maar tegen deze overlast zal hij en met hem een allengs groeiend aantal
laaiende buurtbewoners zich te vuur en te zwaard blijven verzetten. "Aan
de aanduidingen op de achterkant van de auto kun je vaak zien waar ze vandaan
komen,” vertelt Beenker. “De meeste klanten komen van buiten Rotterdam. Dan zeg
ik tegen zo'n man: 'Het moet heel mooi zijn waar u woont'. Hij schrikt dan
meestal -en knikt bevestigend, waarop ik zeg: 'Dat willen wij hier ook graag zo
houden'. Het is de moeite meer dan waard om voor dit stukje Rotterdam te
vechten..."
Rotterdams Dagblad,
10-6-1995