Ruiten van Waarheid boeten voor Hongarije

Rotterdam: „Njet, njet": Amsterdam: „Verraders"

Tweeduizend opgewonden en verbitterde Rotterdammers belegerden gisteravond laat het kantoor van het communistische partij-orgaan “De Waarheid" aan de Heemraadssingel. Zij sloopten de stenen uit de straat en gooiden daarmee de ruiten van het gebouw in. Alle ruiten, ook die van de vitrines.

Men hief spreekkoren aan, men schreeuwde; „njet", „njet", men dreigde het gebouw in brand te steken, men zwaaide met flessen,' die vermoedelijk met benzine waren gevuld, men uitte felle bedreigingen tegen personeelsleden van het dagblad, die zich in een kamer aan de. achterzijde van het kantoorpand schuilhielden. Maar het bleef, na drie onrustige uren, bij kapotte ruiten.

Woede om het optreden van de Russen in Hongarije ontlaadde zich ook in Amsterdam, Den Haag en Utrecht in pogingen om bezittingen van „De Waarheid" en de EVC te vernielen. Ook de Russische ambassade in Den Haag moest het ontgelden.

In Rotterdam, werden zondagmiddag reeds ruiten vernield van het Waarheid-kantoor. Om kwart voor twee sloeg een verontwaardigde 36--jarige metaalbewerker een vitrineruit kapot. De communistische journalist Gerard Maas en een propar gandist zagen het gebeuren, zij wezen de politie de dader aan, die i naar bureau Oostervantstraat werd meegenomen. Hij kreeg een proces-verbaal.

Vijf uur later, omstreeks half zeven, werden twee ruiten van het kantoor ingegooid. Van de dader(s) was ditmaal geen spoor te vinden. Om half twaalf, na de nieuwsberichten, waarin gezegd werd dat er ongeregeldheden waren geweest bij het Waarheid-kantoor, stroomden van alle kanten Rotterdammers naar de Heemraadssingel.

Het regende stenen In de richting van „De Waarheid". Kletterend vielen de ruiten op het trottoir in scherven. De menigte drong op, maar de politie wist met zachte drang de „opmars" te beletten. Er behoefde deze nacht geen wapenstok aan te pas te komen, al dreigden er verschillende malen ernstige moeilijkheden.

Een man, die naast het Waarheidgebouw woont, werd voor een personeelslid van het dagblad aangezien. Hij werd achtervolgd en liep verschillende klappen op, voor de politie hem in bescherming kon nemen. Groepen demonstranten, voor het merendeel jongeren, zwierven vannacht door enkele straten in de buurt van de Heemraadssingel en schoolden samen voor woningen, waar communisten zouden wonen. Maar steeds wist de politie door tactisch ingrijpen de rust weer te doen weerkeren. Ook van het bijkantoor van „De Waarheid" aan de Mijnsherenlaan werden enkele ruiten ingegooid.

Vanmorgen was het opnieuw onrustig bij het Waarheid-kantoor. Personeelsleden van het dagblad, die het gebouw overlieten, raakten in vechtpartijen verwikkeld. Zij liepen flinke klappen op. Van „Fèlix Meritls, het gebouw van De Waarheid aan de Keizersgracht in A m s t e r da m, is eveneens geen ruit meer heel. Een groot aantal communisten en meelopers, die er gisteravond een filmavond bijwoonden, moesten door de politie worden ontzet. Heftige pogingen om de persen van De, Waarheid te bereiken en te vernielen, mislukten op het laatste ogenblik.,: De hele avond was het zeer ' onrustig in de binnenstad. Een zuil met Hongaarse | propagandafoto's werd vernield, van het EVC-gebouw werden ruiten ingegooid, bij. gebouwen van de Russische vertegenwoordigingen werd gedemonstreerd. Bij de bestorming van De Waarheid klonken kreten als „Moordenaars, kom eruit," „Dood aan Moskou," Landverraders" e.d.

Midden in de nacht werd de brandweer gewaarschuwd voor een grote straatbrand op de Nieuwe Keizersgracht. Hier was de inboedel van het gebouw van de Communistische Jeugdbond naar buiten gesleept en in brand gestoken. Ook in een EVC-gebouw aan de Breestraat is een ravage aangericht.

In Den Haag zijn onder oorverdovend gejoel eveneens de ruiten van het Waarheid-gebouw ingegooid. Politie, die tussenbeide kwam bij betogingen voor de Russische ambassade, is bekogeld. Een demonstrant is gearresteerd, daar hij een agent aan zijn oog verwondde.

In Utrecht moest zowel het Waarheid-gebouw als het gebouw van de communistische Eenheidsvakcentrale het ontgelden. Ruiten sneuvelden. Jongelieden liepen op de Mariaplaats met spandoeken: „Hongarije moet vrij, wij eisen verbod van de communistische partij".

In de middag waren er ook reeds oploopjes geweest. Demonstranten plakten biljetten met „De Russen, onze vrienden, moorden •de Hongaren uit" op de ruiten van het Waarheid-gebouw.

Het Vrije Volk, 5-11-1956

Weer felle aanvallen op communistische centra

In verschillende Nederlandse steden is het gisteren bijzonder rumoerig geweest. De hele dag door al gaven opgewonden menigten blijk van hun verontwaardiging over het Russische optreden in Hongarije, maar tot echte onlusten kwam het pas in,de avonduren. Op vele plaatsen moest de politie fors optreden, toen groepen jongelui na de waardige protestdemonstraties, die in tal van steden waren gehouden, relletjes veroorzaakten.

In Rotterdam, kreeg de Heemraadssingel (waar het gebouw van De Waarheid staat) na een stormachtige avond en een onrustige dag pas omstreeks . elf uur weer een normaler aanzien.' Reeds om acht uur drongen duizenden jongeren op naar de hekken, die de politie op flinke afstanden van het Waarheid-kantoor had laten neerzetten. Voetzoekers knalden en stenen vlogen door de lucht. Zo groot werd het rumoer en zo groot ook de menigte, dat de politie ten slotte wel moest ingrijpen.

Loeiende sirenes, daverende motoren, galopperende paarden en harde wapenstokken beslisten het pleit snel. Maar telkens moest opnieuw een charge worden uitgevoerd. Het personeel van De Waarheid was maandagmiddag omstreeks zes uur onder bescherming van de politie van het kantoor naar huis gegaan. Ook op andere plaatsen in de stad werd de orde verstoord. Het agentschap van De Waarheid, aan de Mijnsherenlaan moest het opnieuw ontgelden. Aan de achterzijde werden enkele ruiten ingegooid. Ook de met hout afgeschermde ruiten van de communistische boekwinkel „Pegasus" aan de Hoogstraat sneuvelden.

Honderden deelnemers aan de demonstratieve bijeenkomst in de Ahoy-hal, voor het merendeel jongeren, waren na afloop in optocht door de stad getrokken. Zij droegen spandoeken (met de woorden „Vrijheid voor Oost-Europa") en hieven spreekkoren aan. Pogingen van de politie om de stoet zo rustig mogelijk in de binnenstad te ontbinden mislukten.

Niet luisteren

Na „Pegasus" trok men naar De Waarheid, via Kruiskade en Middellaridstraat. Op de hoek van de Heemraadssingel probeerde de politie nogmaals een eind aan deze betoging te maken, maar de jeugd wilde niet luisteren naar de raad, die uit de versterkers van de radiowagens schalde. Het geduld van de politie. was op. De motoren-met-zijspan stoven de trottoirs op, rake klappen werden uitgedeeld. Er werd met stenen teruggegooid en op de hoek Heemraadssingel - Graaf Florisstraat ontstond een kleine veldslag. Dit was de climax; langzamerhand werd het wat rustiger.

Verschillende politiemensen werden door stenen geraakt, een ruit van een politie-auto werd ingegooid en een jongeman, die een klap van een gummistok opliep, werd met een grote buil op het hoofd naar een ziekenhuis gebracht.

(...)

Het Vrije Volk, 6-11-1956

Rust rondom de Waarheid

MET VEEL MACHTSVERTOON drukte de Rotterdamse politie gisteravond zelfs de gedachte aan ongeregeldheden in de wijde omgeving Tan het Waarheidkantoor aan de Heemraadsingel de kop in. Er was eenvoudig geen doorkomen aan. Overal stonden verkeersagenten, die auto's, fietsen, bromfietsen en zo nodig ook wandelaars omtrekkende bewegingen lieten maken.

Overal liepen rechercheurs, die de situatie nauwkeurig in het oog hielden. En dan waren er motorpatrouilles, radiowagens, bereden agenten en leden van de reservepolitle in forse hoeveelheden aanwezig. Aan de Heemraadssingel stond het hoofdkwartier, de rijdende centrale post; die altijd bij grote voetbalwedstrijden wordt gebruikt. In deze wagens zaten hoofdcommissaris Staal, commissarissen, hoofdinspecteurs en inspecteurs Vanaf deze plaats kon men via de mobilofoons iedere samenscholing, hoe gering ook, lokaliseren. Maar er was geen vuiltje aan de politiemaatregelen garandeerden' een bijzonder rustige avond, daar konden de twee donderbussen, die de jeugd liet ontploffen, niets aan veranderen....

Het Vrije Volk, 7-11-1956

Demonstraties ook te Rotterdam

Ook in Rotterdam is het gisteravond tot een grote demonstratie tegen het Russische optreden in Hongarije gekomen. Omstreeks elf uur verzamelde zich voor het gebouw van het communistische dagblad De Waarheid aan de Heemraadssingel een opgewonden menigte van verscheidene honderden mensen, die door uitroepen hun afschuw over het schrikbewind van de Russen kenbaar maakten. Zij zetten hun argumenten kracht bij door het werpen van stenen naar het gebouw, waardoor in korte tijd alle ruiten waren gesneuveld. Reeds eerder op de dag hadden er voor dit gebouw incidenten van kleinere omvang plaatsgehad. Vroeg in de middag kogelde een man een ruit in, wat zijn arrestatie tot gevolg had. Later in de middag werden nog twee ruiten ingeworpen. De demonstrerende menigte trok in de late avondurentalrijke automobilisten aan, die hun wagens in de nabijheid van het krantengebouw parkeerden, om zich vervolgens eveneens bij de joelende demonstranten aan te sluiten.

De politie, die na de eerste melding van de incidenten snel ter plaatse was, stond aanvankelijk min of meer machteloos tegenover de opgewonden mensen. Pas na verloop van enige tijd gelukte het haar de menigte tot op een redelijke afstand van het gebouw terug te dringen. Toch duurde het nog geruime tijd voor de demonstranten zich begonnen te verspreiden.

NRC, 5-11-1956

Tienduizenden Nederlanders kwamen

in protestvergaderingen bijeen

Russische optreden in Hongarije

scherp veroordeeld

Onrustige avond

Van onze Amsterdamse redactie

Naar schatting dertigduizend Amsterdammers hebben gisteravond gevolg gegeven aan de oproep van de politieke partijen, de Nat Fed. raad voormalig verzet, de Expogé en het gemeentebestuur, om op de Dam aan de voet van het nationale monument bijeen te komen om getuigenis af te leggen van de afschuw, die ons allen vervult, bij de verraderlijke aanval op de juist herwonnen vrijheid van het Hongaarse volk. De manifestatie, die een waardig en ernstig karakter droeg, heeft, mede door de vlammende betogen die door vijf sprekers werden gehouden. ongetwijfeld de vastbeladenheid van de hoofdstedelingen versterkt, alles te doen wat mogelijk is om de nood van het Hongaarse volk te lenigen.

(...)

Te Rotterdam

Door middel van een grote demonstratieve bijeenkomst, belegd door de samenwerkende democratische partijen, hebben de Rotterdammers gisteravond getuigenis afgelegd van hun afschuw over het verraderlijke Russische optreden in Hongarije. Naar schatting tienduizend mensen hebben geluisterd naar sprekers van verschillende politieke richting, die, ieder op zijn manier, een luide toegejuicht veroordelend vonnis over de hernieuwde knechting van het Hongaarse volk door de Russen uitspraken.

De bijeenkomst vond plaats in de Ahoij’-hal en zij droeg door de korte tijd van voorbereiding een sterk geïmproviseerd karakter.

(...)

Rumoer in de stad

Al vroeg in de avond had zich gisteren opnieuw een menigte verzameld bij het gebouw van het dagblad De Waarheid aan de Heemraadssingel te Rotterdam. De politie had deze singel ter hoogte van het gebouw met hekken afgesloten, dit in tegenstelling tot de vorige avond, toen zij zelf enigszins door de demonstraties werd verrast.

Het bleef vrij rustig tot ongeveer kwart voor tien, toen over de Middellandstraat een optocht naderde. Deze was na de bijeenkomst in de Ahoij’-hal gevormd. Er werden enkele spandoeken meegedragen.

De ongeregeldheden begonnen toen op sensatie beluste jongelui zich met deze optocht gingen bemoeien. De politie was daardoor genoodzaakt enkele charges uit te voeren. In de richting van de Beukelsdijk werden de demonstranten verspreid, maar later probeerden zij wederom een optocht te formeren.

De politie was in groten getale en met veel materieel uitgerukt. Radiowagens, motoren met zijspan en bereden agenten moesten in het bijzonder in de Middellandstraat optreden. Ook in de Schietbaanlaan was het soms onrustig. Een passerende politieauto, die versterking aanvoerde, werd daar met een steen bekogeld, waardoor enkele ruiten braken en een politieman licht gewond werd. Over het algemeen trad de politie beheerst op. Slechts zelden maakte zij van de wapenstok gebruik.

Het autoverkeer in de Middellandstraat was drukker dan normaal op de spitsuren, hetgeen er op wijst, dat er veel nieuwsgierige automobilisten naar dit stadsraijon zijn gekomen. De vraag rijst of men er niet beter aan had gedaan het verkeer over de Beukelsdijk of de Mathenesserlaan te leiden. Nu moest de politie haar aandacht zowel op het voetgangers als het wegverkeer concentreren.

Men ontkomt niet aan de indruk dat het merendeel der belangstellenden van jeugdige leeftijd meer op sensatie was belust dan op een demonstratie tegen de gebeurtenissen in Hongarije. Naar onze menig schaadt dit de goede zaak meer dan dat zij er mee is gediend. Van de oproep van de burgemeester, aan het slot van de bijeenkomst in de Ahoij’-hal gedaan, zich vooral waardig te gedragen, is helaas weinig terecht gekomen.

De eerder genoemde optocht is ook langs het filiaal van de boekhandel Pegasus aan de Hoogstraat getrokken, waar men heeft geprobeerd zowel aan de voor als aan de achterkant de ruiten in te werpen.

We vernemen nog dat de politie ‘s middags circa vijftien mannen en vrouwen, die zich in het gebouw van De Waarheid hadden teruggetrokken, bevrijd en met een overvalwagen naar veiliger oorden gebracht heeft. Om half twaalf gisteravond was de belangstelling in de buurt van de Heemraadssingel zover verminderd, dat het politietoezicht beperkt kon worden. De burgemeester en de hoofdcommissaris van politie, de heer H. M. C. A. Staal, hebben zich persoonlijk van de gebeurtenissen op de hoogte gesteld.

(...)

NRC, 6-11-1956

Vitrineruit bij De Waarheid ingeslagen: f 1.-

(Van een onzer verslaggevers) Op 4 november 's middags om tien over halftwee is de 36-jarige bankwerker F. P. J. uit Rotterdam zo verontwaardigd geworden over de gebeurtenissen in Hongarije, dat hij het eerste de beste voorwerp (een schoteltje) oppakte, naar het kantoor van De Waarheid aan de Heemraadssingel rende en daar een ruitje van een vitrine kapotsloeg. Wegens vernieling van dat ruitje — geheel of ten dele toebehorende aan de Communistische Partij Nederland — moest hij vrijdagmorgen voor de Rotterdamse politierechter verschijnen „Ik heb in de oorlog van alles meegemaakt. Ik heb me moeten „drukken" voor de Moffen en wanneer we niet oppassen gebeurt er precies hetzelfde" verklaarde de bankwerker, die de schade al heeft vergoed: een bedrag van ƒ 1.75. „U deed het dus in een roes van verontwaardiging des gemoeds", constateerde de politierechter, mr. Panthaleon van Eek. En hij sprak met nadruk: „Dit kunnen wij in Nederland niet hebben!" De officier van Justitie, mr. Groeninx van Zoelen, onderstreepte deze woorden. Streng vermaande hij: „We kunnen nu eenmaal niet bij elkaar de ruiten inslaan. Op die manier zouden wij een chaos krijgen. Ik eis één gulden of één dag!" Die gulden boete zal bankwerker J. moeten betalen, want ook de politierechter achtte dit de juiste straf. — Morgen van 12—6 uur is er „rijwielparade" aan bureau Sandelingplein. Wie een fiets mist, kan eens komen kijken. — Geslaagd voor het artsexamen aan de stichting Klinisch Hoger Onderwijs de heren K. van Dijk en G. G. Bozuwa te Rotterdam.

Het Vrije Volk, 1-3-1957